Het bos staat officieel bekend als het Tiquatira Linear Park en Da Silva wil er meer dan 50.000 bomen planten.
Twee decennia geleden besloot Hélio da Silva, een gepensioneerd kaderlid uit de suikerindustrie, om een aangetast en verlaten stuk land in Tiquatira (São Paulo, Brazilië) om te vormen tot een uitgestrekt lineair park.
Wat begon als een individuele actie geïnspireerd door zijn liefde voor de natuur, heeft geresulteerd in een groene oase die zich uitstrekt over drie kilometer en waar meer dan 41.000 bomen staan.
De inspanningen van Hélio hebben niet alleen het aangezicht van dit deel van de stad veranderd, maar ook het leven van duizenden inwoners verbeterd en zijn een voorbeeld geworden van stedelijke renaturalisatie.
Derde keer gelukkig
In november 2003, na het zien van de achteruitgang van het gebied en de transformatie in een open stortplaats, kwam Hélio met een persoonlijk project: “Ik ga bomen planten en Tiquatira veranderen in een groot groen park,” vertelde hij de BBC.
Allereerst nam hij een zaadje van een jequitibá, een reusachtige boom uit de Mata Atlântica, en plantte het in een nabijgelegen veld. “Het was de eerste van vele,” herinnert hij zich. “Deze groene long heeft het leven in deze regio en zijn omgeving echt veranderd,” zei hij.
De weg naar de transformatie was niet gemakkelijk. Vroege pogingen tot herbebossing werden door vandalisme afgebroken. Nadat zijn eerste 200 planten waren vernietigd, gaf Hélio niet op en plantte er nog 400 meer.
Het resultaat was hetzelfde. “Geef het op,” zei zijn vrouw tegen hem, bezorgd om zijn veiligheid en de zinloosheid van zijn inspanningen. Maar hij verzette zich. “Ik ga 5000 bomen planten”. En toen, bij zijn derde poging, begonnen de bomen te groeien.
In 2005 realiseerde hij zich dat zijn missie politieke steun nodig had om door te gaan. Hij nam contact op met Eduardo Jorge, de toenmalige minister van Milieu van São Paulo. In 2008 werd het project officieel erkend als park.
Een lineair bos op asfalt
Het Parque Lineal de Tiquatira, zoals het officieel heet, heeft zich met een oppervlakte van 192.000 vierkante meter gevestigd als het grootste lineaire park van de stad.
In deze ruimte zijn162 soorten bomen geplant, waaronder een aantal die deel uitmaken van de biodiversiteit van het Atlantische woud, een cruciaal bioom voor Brazilië. Daarnaast heeft de plantage een verscheidenheid aan dieren aangetrokken, zoals toekans en cicaden, die dankzij de vegetatie naar het gebied zijn teruggekeerd.
In het gebied, dat ooit werd gekenmerkt door extreme hitte, is de temperatuur dankzij de bomenmassa gedaald, een fenomeen dat bekend staat als het hitte-eilandeffect.
Hélio’s doel is echter altijd geweest om een deel van het Atlantische Woud te herstellen, een verwoest biotoop in Brazilië. “Sinds de verstedelijking is het Atlantische Woud verdrongen, maar dit is zijn plaats,” zegt de gepensioneerde.
Vandaag de dag is er nog maar 24% van het oorspronkelijke Atlantische woud over en daarvan wordt 12% als goed bewaard beschouwd. Het herstel van deze groene strook in Tiquatira is een symbool van hoop voor het behoud van het bioom. “We hebben een klein deel hersteld. De voldoening is enorm,” zegt Hélio.
Sociale en economische impact
Naast de ecologische voordelen heeft het park een diepgaande verandering teweeggebracht in het leven van de inwoners van Tiquatira. Het gebied heeft de beoefening van sport, vrije tijd en sociale bijeenkomsten gestimuleerd.
De lokale economie heeft ook geprofiteerd van de opening van nieuwe bedrijven rondom het park. Voor de bewoners is Tiquatira een oase van welzijn geworden, die niet alleen de lichamelijke gezondheid maar ook het gevoel van eigenwaarde bevordert.
Da Silva is 73 jaar oud en werkt nog steeds aan zijn project. Zijn doel is om meer dan 50.000 bomen te planten. Zijn passie voor de natuur heeft ertoe geleid dat hij het project uit eigen zak blijft financieren, door zaailingen en benodigdheden te kopen.
“We hebben laten zien dat deze transformatie mogelijk is en binnen ons bereik ligt. Het is een wereldwijde les. Parken en bossen genezen steden,” zei hij.
“Een boom is als een kind. Het heeft hulp nodig en dat is fantastisch. Het is niet genoeg om alleen een gat te graven en hem te planten,” legde hij uit. Hij is ook van plan om openbare bibliotheken in het park te installeren om lezen aan te moedigen en de verbinding tussen de natuur en de gemeenschap verder te bevorderen.
Hij grapt: “Ik heb al een deal met God gesloten: ik ga niet dood, ik word een boom. Als je met me wilt praten, kom dan hier en praat. En misschien zal ik je zelfs antwoorden… Wees gewoon niet bang en loop niet weg.
