Pompeïaanse straat. In Pompeii kun je zien dat onze stedenbouw een rechtstreekse erfgenaam is van Rome. Ludovic
De vitrines van het Antiquarium van Pompeii tonen een dozijn verfrommelde brieven, doorgestreepte enveloppen en minimale voorwerpen die ooit de halve wereld doorkruisten in een niet aangegeven koffer. Wat niet in de inventaris voorkomt is angst. Een angst die niet wordt gezien, maar die velen hebben gevoeld bij het nemen van iets dat niet van hen was, alsof de zielen die onder de as gevangen zitten in staat zijn om te blijven opeisen wat ooit van hen was.
Sommige mensen beweren dat ze hun aanwezigheid hebben opgemerkt in dromen, bij onverklaarbare pijn of bij opeenvolgende ongelukken. In 2020 wilde een Canadese vrouw, die vijftien jaar eerder naar de site was gereisd, van deze last verlost worden.
Er kwam een Canadese brief aan met aardewerkscherven en een persoonlijk verhaal over ongeluk.
Bij de retourzending zaten twee mozaïekfragmenten, delen van een amfoor en een stuk mural aardewerk. Alle voorwerpen kwamen uit de oude Romeinse stad die bedolven werd door de uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Christus. Het pakket werd verstuurd naar een reisbureau in Campanië, met een handgeschreven brief als enige identificatie.
De afzender ondertekende als Nicole en beweerde een lange reeks problemen te hebben ervaren na het verwijderen van de voorwerpen: “Mensen stierven op zo’n gruwelijke manier en ik nam tegels die verband hielden met dat soort vernietiging”. In zijn bericht vroeg hij om de stukken over te dragen aan het Archeologisch Park.
In de brief werd uitgelegd dat ze begin twintig was toen ze Pompeii voor het eerst bezocht en “dom” was en de ernst van haar daden niet begreep. Ze rechtvaardigde haar meedogenloosheid met een zin die haar spijt onthulde: “Ik wilde een stukje geschiedenis hebben dat niemand anders kon hebben”.
De brief ging verder dan alleen diefstal. Ze beschreef een geschiedenis van ziekte en economische tegenspoed die ze in verband bracht met een vloek. De vrouw wees erop dat ze twee keer borstkanker had gehad en dat de tweede operatie resulteerde in een dubbele borstamputatie. Dit werd nog verergerd door financiële complicaties binnen haar familie.
De motivatie om de overblijfselen terug te geven was dus niet zozeer wroeging. Nicole merkte op dat de stukken een negatieve lading leken te hebben die verbonden was met de tragedie die Pompeii verwoestte: “Ik nam een stuk geschiedenis mee dat vastgelegd was in een tijd waar veel negatieve energie mee verbonden was”. Zijn getuigenis voegde een persoonlijke nuance toe. Hij verklaarde dat hij één van de stukken ook aan een vriendin had gegeven, hoewel hij erkende dat hij niet wist of zij het ook zou teruggeven.
Verhalen van schuld en verlossing
Het bureau dat het pakket had ontvangen, trad op als tussenpersoon en bracht de parkautoriteiten op de hoogte. Het was niet de eerste keer. In de loop der jaren hebben natuurbeschermingsmedewerkers tientallen soortgelijke terugzendingen gedocumenteerd. Sommige bevatten fragmenten gips, kleine bakstenen, kiezels of delen van fresco’s die zonder veel planning waren geplukt.
De meeste afzenders deelden dezelfde rechtvaardiging: de objecten brachten een opeenvolging van tegenslagen met zich mee. Bronnen in het park bevestigden aan CNN dat veel van de pakketjes vergezeld gingen van handgeschreven brieven over ziekte, familiepech of ongelukken.
In het geval van Nicole eindigde de brief met een duidelijk verzoek. Ze zei dat zij en haar familie fatsoenlijke mensen waren, die deze last niet langer wilden voelen. In haar woorden: “Ik wil deze vloek niet doorgeven aan mijn familie, mijn kinderen of mezelf”.
Het pakket bevatte ook een brief van een Canadees echtpaar, dat beweerde eerder dat jaar stenen te hebben gestolen van dezelfde plek. In hun tekst verontschuldigden ze zich voor het feit dat ze niet hadden gedacht aan het lijden van de mensen die tijdens de uitbarsting waren omgekomen.
Het Archeologisch Park bevestigde dat een aantal van deze brieven bewaard zijn gebleven als onderdeel van het archief van het Antiquarium, waar ook een aantal van de geretourneerde voorwerpen te zien zijn. Hoewel hun archeologische waarde niet hoog is, bieden de brieven een antropologisch inzicht dat helpt om de emotionele relatie van bezoekers van de site met wat daar gebeurde te begrijpen.
